Dikey Mobbing: Üst düzey yöneticilerin alt düzey çalışanlara yönelik uyguladığı psikolojik baskıdır. Bu tür mobbing, genellikle çalışanları sindirme ve kontrol etme amacı taşır.
Yatay Mobbing: Aynı seviyedeki çalışanlar arasında gerçekleşen dışlama, dedikodu yapma veya kötü niyetli rekabet gibi olumsuz davranışlardır. Bu tür mobbing, ekip içindeki ilişkilere zarar verebilir.
Tersine Mobbing: Astların, üst düzey yöneticilerine karşı olumsuz tutumlar sergilemesiyle ortaya çıkar. Bu durum, genellikle yöneticilerin otoriter tutumları ve kötü yönetimden kaynaklanır.
Mobing tespiti: Mobbing tespiti, iş yerindeki psikolojik tacizi belirlemek için aşağıdaki yöntemlerle yapılabilir:
- Davranış Gözlemleri: Çalışanların birbirleriyle veya yöneticileriyle olan etkileşimleri gözlemlenir. Sürekli dışlama, küçümseme, dedikodu yapma gibi olumsuz davranışlar mobbingin belirtisi olabilir.
- Çalışan Anketleri ve Görüşmeler: Çalışanlara yönelik anonim anketler veya bireysel görüşmeler düzenlenerek, iş yerindeki psikolojik baskılar ve olumsuz davranışlar hakkında bilgi toplanabilir.
- Belgelerin İncelenmesi: E-posta, mesajlaşmalar ve diğer yazılı iletişimlerde, mobbingin izleri olabilir. Dışlama, hakaret ya da baskı gibi içerikler tespit edilebilir.
- Tanık İfadeleri: Çalışanların ve diğer tanıkların ifadeleri alınarak, mobbingin etkilerini ve davranışlarını doğrulayan bilgi sağlanabilir.
- Psikolojik Değerlendirmeler: Mobbinge uğrayan çalışanın psikolojik durumu (kaygı, depresyon gibi) değerlendirilerek, mobbingin etkileri daha net tespit edilebilir.
Bu yöntemlerle mobbingin tespiti yapılabilir ve gerekli adımlar atılabilir.
Mobbing terapisi diye adlandırılabilecek bir yaklaşım bulunmaktadır. Bu, mobbing (psikolojik taciz) nedeniyle mağdur olan bireylerin iyileşmesine yardımcı olmak için psikolojik destek ve terapi yöntemlerini içerir. Mobbing mağdurlarına yönelik terapi, genellikle aşağıdaki yaklaşımlarla yapılır:
- Bireysel Psikoterapi: Mobbing mağdurları, kaygı, depresyon, stres ve özgüven kaybı gibi psikolojik etkilerle başa çıkabilmek için bir terapist ile bireysel terapi alabilirler. Terapist, kişinin yaşadığı duygusal zorlukları anlamaya çalışır ve başa çıkma becerileri geliştirir.
- Cognitive Behavioral Therapy (CBT) – Bilişsel Davranışçı Terapi: Mobbing mağdurlarının olumsuz düşüncelerini ve duygusal tepkilerini yönetmelerine yardımcı olmak için sıklıkla kullanılır. Bu terapi, kişinin düşünce tarzını ve davranışlarını değiştirerek, olumsuz etkilerle baş etmesini sağlar.
- Destek Grupları: Mobbing mağdurları için, benzer deneyimler yaşamış diğer bireylerle bir araya gelerek destek bulabilecekleri grup terapileri düzenlenebilir. Bu tür gruplar, kişiler arasında dayanışma ve empati oluşturabilir.
- Stres Yönetimi ve Gevşeme Teknikleri: Mobbing mağdurları için stres yönetimi, gevşeme teknikleri (yoga, meditasyon gibi) ve duygu yönetimi üzerine terapiler de önerilebilir. Bu tür yöntemler, kişinin psikolojik sağlığını iyileştirmeye ve başa çıkma becerilerini artırmaya yardımcı olabilir.
Mobbing mağdurları için terapi, sadece psikolojik destek sağlamakla kalmaz, aynı zamanda kişiye haklarını savunma ve profesyonel olarak daha güçlü olma konusunda da yardımcı olabilir.